Evde Bakım Hizmetleri Çalışma İzni
TÜRKİYE’DE YABANCI BAKICILAR İÇİN ÇALIŞMA İZNİ
Ülkemizde yabancı bakıcı olarak da bilinen yabancı kişiler için Türkiye’de ev hizmetleri kapsamında çalışma izni alınması konusunu burada değerlendireceğiz. Yabancı kişiler Türkiye’de ev hizmetlerinde yaşlı bakımı,çocuk bakımı, engelli bakımı için çalışmak istediklerinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakalnlığından çalışma izni başvurusu yapılmalıdır. Bu çalışma izni başvurusunu işverenler yanamcı adına yapmaktadır.
Ancak bu çalışma izninin alınabilmesi için Uluslararası İşgücü Kanununda ve İşgücü Genel Müdürlüğü tarafından belirlenmiş kriterlerin karşılanması gerekmektedir. Bu yazımızda sizler için bu kriterleri açıklayacağız ve yabancı kişilerin hangi şartlar altında Türkiye’de çalışma izni alabileceğini detayları ile anlatacağız.
Ev Hizmetleri Yabancı Çalışma İzni kapsamında; yaşlı,küçük çoçuk (15 yaşından küçük),hasta bakımı ve engelli bakımı için izin alınabilimektedir. Bu izinler dışında izin verilmez.
Ev Hizmetleri İçin Kimler Başvuruda Bulunabilir
ANNE, BABA,EŞ,ÇOÇUK başvuruda bulunabilir
Yabancılar için ev hizmetleri çalışma izni kapsamında hasta, engelli, çocuk bakımı veya yaşlı bakımları için çalışma izni başvurularında bulunulabilir. Bu başvuruları hangi aile bireylerinin yapma hakkı var ve kimler bu başvuruları yapabilir bunu açıklamaya çalışacağız.
Örnek: Yaşlı kişinin bakımı için kişinin birinci derece yakınları başvuruda bulunabilir. Birinci derecede yakınları : Anne,baba,eş,çocuk
Şimdi burada sizlere sırası ile Çalışma İzni ile ilgili İşveren olarak kimlerin başvuruda bulunabileceğini olasılıklara göre açıklamaya çalışalım;
1- Çoçuk bakımı için yabancı çalışma izni başvurusu yapılacaksa kimler başvuruda bulunabilir?
*Anne ve baba evli ise anne veya babadan birisi
*Anne ve baba boşanmış ise çocuğun velayetine sahip kişi
*Çocuk evlatlık ise çocuğu evlat edinen kişi
*Evlilik birliği dışında doğmuş çoçuk için çoçuğun annesi veya tanıma yapmış babası
*Çocuk vesayet altında ise çocuğun vasisi
2- Engelli, yaşlı veya hasta bakımı için çalışma izni başvurusu yapılacaksa kimler başvuruda bulunabilir?
*Engelli ,hasta veya yaşlının kendisi
*Engelli ,hasta veya yaşlının birinci derecede yakınları. Birinci derecede yakınlar kimlerdir?: anne, baba, eş , çoçuk
*Bu kişiler vesayet altında ise bu kişilerin vesayet makamı.
Ev Hizmetleri Kapsamında Birinci Derecede Yakın İşveren Olabilir Mi?
Evet olabilir, ev hizmetleri yaşlı,hasta bakımı,çocuk bakımı ve engelli bakımı kapsamında bakılacak olan kişinin birinci derecede yakınları işveren olabilirler. Eğer bakımı yapılacak kişi hasta, notere gidebilecek durumda değil, başvuru yapabilecek durumda değilse bu durumda bu bakımı yapılacak kişinin birinci derecede yakınları başvuruda bulunabilir.
Bu durumda çalışma izni başvurusu yapılırken hastanın veya engelli bireyin yakınları e-devletten kendilerini işveren olarak kaydedeceklerdir. Aynı şekilde birinci derecede yakınları yabancı ile yapılan iş sözleşmesini imzalayacaklardır. Bu iş sözleşmesi ile birlikte hasta kişinin sağlık raporu ve kimlik forokopisi de eklenmesi gereklidir.
Örnek: Sizin anneniz hasta ve yatağından kalkması mümkün değil. Bu durumda notere giderek avukata vekalet vermesi, yabancı çalışma izni için gerekli şartları sağlaması mümkün değildir, bu durumda siz avukata vekalet verebilir ve anneniz adına çalışma izni başvurusunda bulunabilirsiniz. Burada aslında işveren siz oluyorsunuz. Ancak bu başvuru şeklinde bu durumu destekleyen belgelerin dosyaya eklenmesi gereklidir. Annenizin hasta olduğu, aile hekiminden alınabilecek yatarak bakıma muhtaç raporu vs gibi raporlar.
Çalışma İzni Değerlendirme Kriterleri
Yabancı bir bakıcı için çalışma izni almak istiyosanız burada saydığımız kriterleri karşılamanız gerekmektedir;
1- BAKIMI YAPILACAK KİŞİ YAŞLI,HASTA,ENGELLİ VEYA ÇUCUK OLMALIDIR
Bu İzin kapsamından ancak yaşlı, hasta, engelli ve çocukların bakımı için başvuru yapılmaktadır. Eğer evinizde ev işlerine yardım edecek, temizlik yapacak, eşinize yardım edecek bir kişi arıyorsanız ev hizmetleri kapsamında çalışma izni başvurusunda bulunamazsınız.
2- İŞVEREN YETERLİ VE DÜZENLİ MADDİ GELİRE SAHİP OLMALIDIR
İşverenin aylık belli miktarda bir gelirinin olması gerekmektedir. Burada yeterli ve düzenli gelir şartı başvuru şekline göre değişmektedir. Eğer başvuru yapan kişi yaşlı kimsenin oğlu ise bu durumda yaşlı kimsenin oğlunun gelir düzeyini ispatlamamız gerekmektedir. Eğer yaşlı veya hasta kişi kendisi işveren olacak ise bu durumda yaşlı veya hasta kişinin kendisinin yeterli ve düzenli geliri olması gereklidir.
İşverenin yeterli ve düzenli geliri ne kadar olmalıdır?
Burada yeterli ve düzenli gelirden kastımız kişinin en az 4 asgari ücret (net asgari ücret) tutarında gelirinin olmasıdır. Bu miktar kesin değildir, zira kanun maddesinde ve değerlendirme kriterlerinde kişinin gelir düzeyinin yeterli olmasından bahsedilerek bir rakam verilmemiştir.
Yeterli ve düzenli gelir nasıl ispatlanır?
Yeterli ve düzenli gelir maaşınız, bankada bulunan yeterli miktarda para, faiz geliri, bankada bulunan döviz mevduatı, kira geliri gibi gelirlerdir. Gelirinizin ispatı için bankadan son 6 ayı kapsayacak şekilde ıslak imzalı ve kaşeli hesap dökümü temin edilir.
3-ÇOCUK 15 YAŞINDAN KÜÇÜK – YAŞLI 65 YAŞINDAN BÜYÜK OLMALI
Bakımı yapılacak çocuk 15 yaşından küçük olmalıdır. Sadece 15 yaşından küçük çoçuklar için bakıcı tutulabilir.
Yaşlı bakımı için ise 65 yaşından büyük olmalı kişiler.
65 yaşından küçük kişi için bakıcı tutabilirmiyim?
Evet 65 yaşından küçük yaşlılar için de bakıcı tutabilirsiniz, bu durumda doktor raporuna ihtiyacınız olacaktır. Eğer 65 yaşından küçük yaşlı için sürekli tedavi gördüğü doktorundan “evde bakılması gereklidir, bakıma muhtaçtır” şeklinde rapor alınması halinde çalışma izni başvurusu yapılabilir.
SORU: Evimde temizlik işleri için yardımcı arıyorum, yabancı kişiye temizlik işleri için çalışma izni almam mümkünmüdür?
-Hayır, evde temizlik işleri kapsamında çalışma izni verilmemektedir. Evde temizlik işlemleri için yabancı çalışma izni başvurrusunda bulunulamaz. Ev hizmetleri sadece yaşlı,hasta,engelli ve çocuk bakımı için yapılabilir.
Evde Bakım Hizmetleri Gerekli Belgeler
1- En az 6 aylık ikamet izni
2- İşveren – İşçi arasında imzalanmış iş sözleşmesi – İş Sözleşmesi örnekleri için Tıklayınız.
3- İşçinin pasaportu – ikamet izni kartı, işçinin pasaportunun Türkçe çevirisi ve noter onayı yapılmalıdır.
4- Diploma – Evde bakım hizmetleri konusunda yabancı işçi için diploma gerekli değildir. Bitirilen okula ilişkin beyan yeterlidir.
5- İşverenin son 6 ay banka dökümü
6- İşverenin SGK dökümü
7- Vukuatlı nufüs kayıt örnekleri
8- Bakılacak kişi hakkında var ise doktor raporu
9- İşveren ve bakılacak kişi kimlik fotokopileri
10- İşveren ve bakılacak kişi yerleşim yeri belgesi
Çalışma İzni Başvurusu Nasıl Yapılır?
Evde bakım hizmetleri başvurusunda bulunabilmek için iki yöntem vardır;
a) Türkiye’de bulunurken evde bakım hizmertleri başvurusunda bulunmak.
b) Türkiye dışından evde bakım hizmetleri başvurusunda bulunmak.
Çalışma İzni başvurusu yabancı ülkede bulunan ilgili Türkiye Cumhuriyeti dış temsilciliklerine çalışma izni ve vizesi başvurusu ile başlarmaktadır. Eğer Türkiye’de bulunuyorsanız bu durumda çalışma iznine online olarak işveren tarafından Yabancıların Çalışma İzni Başvuru Sistemi tarafından başvurulur.
Çalışma iznine başvuru yapılması detaylı bir süreç olup genel olarak açıklamak gerekirse;
Yurt İçinden Çalışma izni başvurusu; Yabancı kişi legal olarak Türkiye’de bulunur ve 6 aylık ikamet izni vardır. Çalışma izni kriterlerini karşılayan bir iş mevcuttur. İşveren ile iş sözleşmesi ve gerekli diğer evraklar imzalanır. İşveren online olarak e-devletten başvuru yapar. Belgeler online olarak yüklenir ve başvuru tamamlanır.
Yurt dışından başvuru işlemleri: Yurt dışında bulunan yabancı şahıs Türkiye’de bulunan işveren ile iş sözleşmesini imzalar. Yabancı işçi iş sözleşmesi ile yurt dışından bulunan Türk temsilciliklerine giderek çalışma izni başvurusunda bulunacağını syleyerek ön başvuru yapar ve kod alır. Alınan kod ile Türkiye’de bulunan işveren çalışma izni başvurusunda bulunur. Çalışma izni olumlu sonuçlanmasının ardından Yabancı kişi Türk temsilciliğine giderek çalışma izni vizesi alır ve Türkiye’ye gelir.
Çalışma izni başvuruları nasıl yapılır? Ayrıntılı başvuru klavuzu için ULUSLARARASI İŞGÜCÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN resmi web sitesinde yer alan başvuru klavuzundan yararalanabilirsiniz. https://www.calismaizni.gov.tr/calisma-izni-hakkinda/yardimci-kilavuzlar/
Kaçak olarak Türkiye’de bulunan kişiler Çalışma İznine başvuruda bulunabilir mi?
– Hayır, kaçak olarak Türkiye’de bulunan bir kişi Çalışma iznine başvuruda bulunamaz. Türkiye’de bulunuyorsanız ve Çalışma İznine başvuruda bulunmak istiyorsanız bu durumda 6 aylık ikamet izninin olması gereklidir.
Ev Hizmetleri Avukatlar arkadaşlar İçin başvuru notu;
Uluslararası İşgücü genel müdürlüğü uygulamasına göre çalışma izni başvurularında avukatın e imzası ile başvuru kabul edilmemektedir. İşverenin kendisi bizzat işyeri kaydı oluşturmalı ve kendi e imzası ile online başvuru siteminden başvuruda bulunmalıdır.
Ev Hizmetleri Yabancı Bakıcı Affı 2025
Türkiye’de normalde kaçak olarak bulunan kişilerin çalışma izni almaları mümkün değildir. Yasal olarak bulunan kişilerin çalışma izni almaları yukarıda saydığımız kurallara göre olmaktadır. Ancak 2025 Mart ayı başında İç İşleri Bakanlığı Türkiye’de kaçak olarak bulunan kişileri de kapsayan bir uygulama başlattı. Ev hizmetlerinde çalışan yabancı bakıcıları için çalışma iznine başvurabilmeleri bakımından af olarak da adlandırılabilecek bir gelişme yaşandı.
Yabancı Bakıcı / Ev hizmetleri kapsamında olan kişiler için İç İşleri Bakanlığı manuel başvuru sistemini getirdi. Eğer yabancı kişi Türkiye’de bulunuyor, kaçak olduğu için de çalışma iznine başvuruda bulunamıyorsa bu uygulamadan yararlanabilir. Ev hizmetlerinde çalışacak yabancı bakıcılar sadece yaşlı,hasta,engelli ve çocuk bakımı kapsamında olması koşulu ile başvuruda bulunabilirler.
Başlatılan bu uygulama için herhangi bir yönetmelik veya bir yazılı düzenleme bulunmamaktadır. İç İşleri Bakanımızın bir TV proğramındaki açıklamlarından uygulamanın başladığını ve resmi olarak gerçekleştiğini anladık. Yaşlı,hasta,çocuk ve engelli bakımı için yabancı bakıcı çalıştırmak isteyen kişiler şartlarını karşılamak koşulu ile bu düzenelmeden yararlanabilirler. Türk vatandaşı kişi aşşağıda örneğini vermiş olduğumuz yabancı bakıcı taahhütnamesini noterde vermeli ve bu taahütname ile birlikte Kumkapı Göç İdaresi ‘ne gidilerek yabancı bakıcı çalışma izni için işlemlere başlanmalıdır. Verilen bu taahhütname ile Kumkapı Göç İdaresi Müdürlüğü’ne gidilerek kaçak olarak bulunan yabancı için manuel olarak ikamet izni randevusu alınmak istendiği söylenmeli ve konu dilekçede de açıklanarak başvurulmalıdır. Aşşağıda süreci daha detaylı açıklayacağız. Süreç kısaca Göç İdaresine başvuruda bulunularak ikamet izni için randevu talep edilmesi,randevu alındıktan sonra göç idaresine belgelerin teslim edilmesi ve ikamet izni alındıktan sonra çalışma iznine başvuruda bulunulması.
Not: Bu uygulamadan yararlanmak isteyen kişiler avukat olmadan da bu işlemeleri gerçekleştirebilir. BaltaşGlobal avukatlarından yardım alarak işlemleri yapmak isterseniz iletişim hattından bizlerle iletişim kurabilirsiniz.
Evde bakım hizmetleri ile alakalı olarak sponsor olan Türk Vatandaşları ile Göç İdaresi arasında noterde verilen taahhütname aracılığı ile tabiri caizse bir anlaşma yapılmakta ve bu anlaşmaya göre yabancı için sponsor olan Türk Vatandaşı kişi bu uygulama boyunca yabancı kişinin kanundan kaynaklanan tüm işlemlerini yapacağını taahhüt etmektedir. Bu bakımdan Türk vatandaşları yabancı kişi için taahhütname vermeden önce dikkatlice düşünmelidir.
Ev Hizmetleri Taahhütname örneği (Yeni Uygulama Kapsamında)
Türkiye’de kaçak olarak bulunan kişilere Mart 2025 başında İç İşleri Bakanlığının uygulaması ile birlikte çalışma iznine başvuru imkanı tanınmıştır. Aşşağıda süreç detaylıca açıklanacaktır.
Notere gidilerek ev hizmetleri çalışma izni taahhütnamesi vermek istiyorum denildiğinde noterden bu taahhütname alınmaktadır.
Ev hizmetleri yabancı bakıcı uygulaması kapsamında aşşağıda vermiş olduğumuz taahhütname noterden Türk vatandaşı tarafından verilmesi gereklidir. Bu taahhütname Türk vatandaşları tarafından verilmekte olup, eğer kişi evli ise eşi ile birlikte bu taahhütname verilmelidir.
Ev Hizmetleri Çalışma İzni Başvuru Süreci
Evde bakım hizmetleri yabancılar için ikamet izni alımı ve çalışma izni alımı için İç İşleri Bakanlığının başlatmış olduğu istisnai bir süreçtir. Bu süreç diğer ikamet izni başvuruları süreçlerinden farklı olarak yürümektedir.
Sizlere süreç hakkında fikir vermesi açısından kısaca özetleme yapılabilir.
1-MANUEL RANDEVU İŞLEMLERİ
Kaçak olarak bulunan kişiler sistemden online olarak randevu alamadıkları için burada Kumkapı Göç İdaresine gidilerek manuel olarak randevu alınmalıdır. Burada Göç İdaresine hitaben “…. sistemden online randevua alamadığım için ve ev hizmetleri başvurusu yapmak için randevu almak istiyorum… ” şeklinde dilekçe ile birlikte gerekli evraklar Göç İdaresine verilir. Göç İdaresi başvuru sırasında vermiş olduğunuz cep telefonuna randevu gününü ve saatini gönderir. Randevu gününde evraklar Göç İdaresine teslim edilir.
2-İKAMET İZNİ İÇİN RANDEVUYA GİDİLMESİ VE EVRAKLARIN TESLİM EDİLMESİ
3-ÇALIŞMA İZNİ BAŞVURUSU YAPILMASI
Yukarıda sayılan aşamaların ayrıntılı açıklamalarını taahhütnameyi anlattığımız sayfanın alt kısmında açıklamıştık. Detaylı belgelere ve açıklamalara ulaşmak isteyen kişiler yazımızı okuyabilir: https://www.baltasglobal.com/yabancilar-icin-taahutname/ -DETAYLI SÜREÇ VE EVRAK LİSTESİ-2025 MART yabancı çalışma izni affı-
Çalışma İzni İçin Verilen Taahhütname Risklimidir?
Yukarıda örneğini vermiş olduğumuz taahhütnameyi vermek isteyen kişiler açısından riskli olup olmadığını burada hukuki olarak değerlendirmek ihtiyacı doğmuştur. Yukarıda örneği verilen taahhütnameyi veren Türk Vatandaşı tabiri yerinde ise Göç İdaresi ile bir anlaşma yapmakta ve yabancı vatandaş ile ilgili mevzuattan kaynaklanan işlemleri eksiksiz olarak yapacağını vaat etmektedir.
İç İşleri Bakanlığı tarafından yapılan bu uygulama kapsamında karşılaştığımız en büyük sorunlardan bir tanesi de kaçak olarak kalan kişiler için yanlış olarak gerçeğe aykırı verilen taahhütnamelerdir. Eğer siz gerçekten yabancı bakıcı çalıştırmayacaksanız, daha sonrasında çalışma izni işlemleri için gerekli işlemleri yapmayacaksanız, yabancı kişiyi yeterince tanımıyorsanız bu durumda taahhütname vermenizi tavsiye etmiyoruz. Türkiye’de kaçak olarak bulunan yabancı kişilere sadece yardım olması amacıyla “… ben taahhütname vereyim yabancı kişi yasal hale gelsin, göç idaresi bunu takip etmez, daha sonra çalışma izni alıp hemen iptal ederiz…” gibi hesaplar yaparak lütfen taahhütname vermeyin. Verilecek taahhütname ile devlete karşı sorumluluklarınız olduğunu hesaba katmalı ve bu sorumlulukların yerine getirilmemesi durumunda cezai yaptırım uygulanacağını unutmamalısınız.
Eğer gerçekten hasta anneniz, bir yakınınız, çoçuğunuzun bakımı gibi gerçek ihtiyaçlarınızın varsa, bu uygulamdan yararlanılabilir ve taahhütname verilebilir. Bir yabancı bakıcı ile çalışma planınız varsa ve ihtiyacınız varsa bu durumda yukarıda verilen taahhütnamenin riskli olamadığını düşünüyoruz.
Yukarıda verilen taahhütnamenin koşullarına göre siz yabancı için ikamet izni başvurusunda bulunacaksınız, daha sonra da çalışma izni başvurusunda bulunacaksınız. Bu bakımdan Göç İdaresine bunu taahhüt etmektesiniz. Bu taahhütünüzü yerine getirmediğiniz anlaşılırsa idari para cezası ile karşılaşabilir, yabancı için sınırdışı işlemelerinde harcanan parayı tazminat olarak ödeyebilirsiniz.
Not: İç İşleri Bakanlığı tarafından yapılan bu uygulama yeni bir uygulama olduğu için bütün çıkabilecek aksiliklerin ön görülmesi mümkün değildir. Bu bakımdan gerçekten ihtiyacı olan kişilerin bu uygulamdan yararlanması riskli değildir. Ancak sadece kaçak kişilerin yasal hale gelmesini sağlamak için yalan beyan vererek gerçek duruma aykırı olarak bu işlemlerin yapılmasının riskli olduğunu düşünüyoruz.
Av. Cihat BALTAŞ
Avukat Cihat BALTAŞ 2006 Yılında Polis Koleji, 2010 Yılında Polis Akademisi, 2016 Yılında Yalova Hukuk Fakültesini derece ile bitirmiş olup meslek hayatı boyunca yabancı hukuku alanında çalışmalar yapmış ve uzmanlaşmıştır. Halen İstanbul Kadıköy’de avukatlık yapan Cihat BALTAŞ BaltaşGlobal hukuk ve danışmanlık bürosunun kurucusudur.